Fenomenale verrassing in oude partij

Eric van Dusseldorp

Het loont maar al te vaak de moeite om een eigen, oude partij uit de schoenendoos te halen en die nog eens met een computerprogramma te analyseren. Zo bekeek Robert Sall onlangs een partij die hij, alweer een aantal jaren geleden, in een toernooi in Salou van Mark Deurloo won. Het was destijds een opmerkelijk resultaat tegen een speler die op een veel hogere rating kon – en kan – bogen. 

Wit: M. Deurloo – Zwart: R. Sall

Zie diagram. Wits laatste zet was 25-20 en zwart staat een beetje ingeklemd, zo lijkt het. De zwartspeler vond achter het bord een mooie oplossing. 40…, 4-10!;

De eerste clou van deze zet is dat 20-15 vrij eenvoudig is verhinderd door (7-11!) 15x4 (19-24) 30x8 (12x3) 4x22 (17x48) en wit is kansloos. Opmerkelijk genoeg was dit ook het partijverloop.
Wit moet zich dus verweren tegen het dreigende (10-15). Een oplossing lijkt 30-25, maar dan volgt (10-15) 34-29 wat anders? (15x24) 29x20 (19-24!) 20x29 (18-22) 27x18 (12x34) en zwart breekt gratis door.

Is hiermee het verhaal rond de diagramstand verteld en staat zwart `dus` gewonnen? Nee, want wit kan ook offeren met 26-21 (17x26) en vervolgens 20-15 spelen. Na (10-14) 30-25 kan wit dan op een gegeven moment doorbreken met 25-20 en 15-10 met remiseachtig afspel. Maar om de stand na 20-15 gaat het nu. Sall ontdekte dat zwart nu op fenomenale wijze kan winnen door (12-17!) 15x4 (16-21) 27x16 (26-31) 36x27 (19-24!!) 30x8 (7-11!) 4x22 (17x48) 16x7 (48x29) en er blijft een schone witte dam over.

En dan is het nog niet over. Na - in de diagramstand - (4-10) kan wit toch remise maken door 30-25. Na (10-15) volgt dan namelijk eerst 42-38! (15x24) en dan pas 34-29! Zwart heeft nu geen tempo voor de doorbraak naar 34 en moet zijn schijf teruggeven met behoud van iets beter spel, zonder dat het evenwicht beslissend verbroken is.

Deze partij had dus afgelopen kunnen zijn met een enkele dam na 48 zetten. Is dat bijzonder? Ja, best wel. In de ongeveer 400.000 partijen tellende Turbo Dambase komen drie partijen voor waarin op de 51^e zet slechts een enkele dam resteert, in alle gevallen gaat het om een zwarte dam. Het kan natuurlijk zijn, dat enkele partijen zijn opgegeven zonder dat de laatste zet is genoteerd, maar dat doet aan het Turbo Dambaserecord niets af. Van de drie recordpartijen is de volgende veruit de leukste.

Wit: W. Wirny – Zwart: E. Watoetin

Zie diagram. Een fragment uit het jeugdkampioenschap van de USSR, 1980. Beide spelers, Wadim Wirny en Evgueni Watoetin zijn nog immer zeer actief op het hoogste niveau. Wit speelde 46. 21-16? en werd verrast door het verbluffende 46…, 19-23!!; 47. 16x20, 23x32; 48. 38x18, 29x49; 49. 20x29, 17-21; 50. 26x17, 25-30; 51. 35x24, 49x12; met een eenzame dam op de 51^e zet. Wat zal Watoetin die nacht lekker hebben geslapen!

Wit: A. Foppele – Zwart: R.C. Keller

Zie diagram. Een fragment uit 1923. Zwart staat gewonnen, maar maakte het aardig uit door 46…, 6-11; 47. 16x18, 17-21; 48. 26x17, 9-13; 49. 18x9, 8-12; 50. 17x8, 24-29; 51. 33x24, 50x42.

In de vorige opgave van P. Kuiper (wit: 6, 15, 16, 21, 24, 25, 34, 40, 41, 42, 44, 47, 49 - zwart: 1, 5, 7, 9, 12, 13, 17, 22, 23, 28, 31, 36, 45,) wint wit als volgt: 16-11 (7x27) 42-37 (31x42) 47x38 (36x47) 34-29 (47x50) 29x7 (45x34) 49-44 (50x20) 25x3 (1x12) 15-10 (5x14) 3x16 en nu is het scherp als zwart harakiri pleegt: (17-21) 16x17 (22x11) 6x17.

Ook de nieuwe opgave is een eerste publicatie van Pieter Kuiper uit Hoorn. Zie diagram. Wit begint en wint.

Terug naar damrubrieken